[NV11] Dàn ý bài thơ Từ ấy & Chiều tối

Đề bài: Tấm lòng nhân ái đến quên mình của Bác trong bài thơ Chiều tối

BÀI LÀM

Nhà thơ Tố Hữu đã từng viết:

“Người là Cha, là Bác, là Anh

Trái tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ”

“Người” mà Tố Hữu đề cập đến ở đây là ai? Vâng! Đó chính là Hồ Chủ tịch- vị cha già kính yêu của dân tộc ta, người đã từng trải qua hơn ba mươi năm bôn ba đi tìm đường cứu nước, người đã dẫn dắt lớp lớp nhân dân Việt Nam ta dành lại hòa bình. Với tấm lòng nhân ái , yêu nước thương nòi, Hồ Chí Minh đã hi sinh cả quãng đời riêng để cống hiến cho sự nghiệp chung của dân tộc. Và tấm lòng nhân ái đến quên mình ấy của Bác đã được thể hiện rất rõ qua bài thơ “Chiều tối”.

“Chiều tối” là bài thơ thứ ba mươi mốt trong tập “Nhật ký trong tù”. Cảm hứng của bài thơ đươc gợi lên trên đường chuyển lao của tác giả từ nhà lao Tĩnh Tây đến Thiên Bảo vào cuối thu năm 1942.

Hai câu đầu tả cảnh vật trong buổi chiều tối, thế nhưng câu thơ không chỉ đơn giản là ghi lại cảnh vật mà còn bộc lộ tình cảm của nhà thơ.

“Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ”

Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không’

Bài viết hiện tại: [NV11] Dàn ý bài thơ Từ ấy & Chiều tối

Bài viết liên quan: Giải vở bài tập Tiếng Việt lớp 3 tập 1 Luyện từ và câu tuần 3 trang 12

Làm sao biết rõ được là chim đang mỏi, và làm sao biết chắc được mục đích của chim là về rừng tìm chốn ngủ? Như thế nghĩa là cảm xúc từ trong lòng chim mà ra chăng? Câu thơ chỉ là tín hiệu cho thấy trời đã chiều, mọi vật hoạt động ban ngày đã mỏi mệt, đã đến lúc tìm chốn nghỉ ngơi. Đó là nét tương đồng với cảm giác của nhân vật trữ tình lúc này: mệt mỏi, rã rời và cảm thấy cô đơn trên con đường đầy gian khổ của mình. Chòm mây trì hoãn, chậm chạp trôi từ chân trời này sang chân trời khác không biết bao giờ mới tới nơi, con đường của mây mới xa xôi và vô hạn biết chừng nào! Và hiển nhiên, khi trời tối nó vẫn còn lững lơ bay giữa tầng không, đó là hình ảnh ẩn dụ về người tù đang bị giải trên đường xa vạn dặm, chưa biết đâu là điểm dừng.

Mệt mỏi đấy, rã rời đấy nhưng Bác chưa bao giờ chán nản, chưa bao giờ buôn xuôi. Bởi lẽ vẫn còn đó cả một cộng đồng dân tộc bị áp bức đang chờ đợi một người có đủ tài trí để lãnh đạo họ đứng lên giành độc lập. Có lẽ, đã có lúc Người cũng giống như chú chim kia, cũng cảm thấy mỏi mệt, cũng muốn tìm lấy cho mình một chốn dừng chân trên con đường dài muôn dặm, thế nhưng ý thức cá nhân, ý thức dân tộc cùng tấm lòng nhân ái đã tiếp thêm sức mạnh cho con người ấy, và trên đường đi đầy gian lao, khổ cực của mình, Người vẫn lạc quan, yêu đời, Người vẫn mở hồn mình để cảm nhận vẻ đẹp của cuộc sống, vẻ đẹp của thiên nhiên. Cảm phục thay tấm lòng bao la, tấm lòng nhân ái đến quên mình của Bác. Chỉ có yêu dân, chỉ có thương dân như con mới có thể chịu đựng và hi sinh nhiều như thế!

Chỉ qua hai câu thơ mà vừa tả cảnh, vừa tả tình. Đó là cái hàm súc, dư ba của thơ cổ điển, đó là cái tài năng nghệ thuật của Hồ Chí Minh.

Đến hai câu sau, bản lĩnh cứng cáp đã giúp người tù nhanh chóng thoát khỏi cô đơn và mệt mỏi để phát hiện ra sức sống:

“Cô em xóm núi xay ngô tối

Xay hết lò than đã rực hồng”

(Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc

Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng)

Hình ảnh “cô em xóm núi” trở thành hình ảnh trung tâm của bức tranh. Hình ảnh cô em, bếp lửa tượng trưng cho cảnh gia đình. Ngô hạt xay xong , bếp đã hồng lại tượng trưng cho công việc và nghỉ ngơi. Một không khí ấm cúng đối với người lữ thứ. Câu thơ mang đậm sắc thái hiện đại. Tác giả sử dụng thành công cấu trúc điệp liên hoàn: “ma bao túc”, “bao túc ma”. Hoạt dộng xay ngô lặp đi lặp lại diễn tả vòng tuần hoàn của cối xay ngô. Ở đó, người ta nhận ra nhịp điệu trôi chảy của thời gian nhưng kì diệu chính ở chỗ nhịp điệu của thời gian hòa cùng nhịp điệu trong cuộc sống lao động của con người. Nhịp thời gian đã trở thành nhịp điệu của sự sống.

Bài thơ kết thúc bằng chữ “hồng”. Bài thơ mang tên “chiều tối” nhưng lại kết thúc bằng một thứ ánh sáng rực rỡ. Chữ “hồng” chính là “nhãn tự” của bài thơ, thu được cả linh hồn, sức sống của toàn bài, nó tạo nên mạch vận động tuyến tính, đó là sự vận động của tự nhiên: đi từ tối tăm, lạnh lẽo, vắng vẻ nhưng sự vận động của mạch thơ lại là sáng rực, ấm áp, vui vẻ. Bút pháp “điểm nhãn” được tác giả sử dụng thành công, chỉ với một từ đã làm sáng rực cả bài thơ. Điều đó thể hiện niềm tin tưởng, ý chí kiêng cường của người tù cộng sản. Thế mới biết, dù hoàn cảnh có khắc nghiệt tới đâu, nhà thơ-chiến sĩ Hồ Chí Minh vẫn luôn hướng về sự sống và ánh sáng. Không có một ngọn lửa của tình yêu cuộc sống, yêu con người rực cháy trong tim thì không thể nào ghi lại được hình ảnh một ngọn lửa đẹp đến thế trong thơ. Với một từ “hồng”, Bác đã thắp lên cho mình và cả toàn thể dân tộc một thứ ánh sáng, một tia hi vọng về tương lai tốt đẹp của dân tộc.

Trong những tháng ngày bị bắt, Bác đã bị giải đi rất nhiều nhà lao, trải qua biết bao gian lao và khổ cực, thế nhưng Người chưa bao giờ có một lời than vãn, ngược lại vẫn luôn lạc quan, tự động viên mình, động viên ý chí cả đồng bào bằng những vầng thơ sâu sắc, chứa chan tình cảm:

“Năm mươi ba cây số một ngày

Áo mũ dầm mưa, rách hết giày;

Lại khổ thâu đêm không chỗ ngủ ,

Ngồi trên hố xí đợi ban mai”

(Mới đến nhà lao Thiên Bảo)

Đọc bài thơ này, ta mới có dịp hiểu thêm những gian nan mà Bác phải trải qua. Thế nhưng cuối bài, lại là một thứ ánh sáng rực rỡ của “ban mai”. Bác luôn hi vọng về cái tốt đẹp của mai sau để có dũng khí đối diện với những khó khăn, vất vả hiện tại, và có đối diện, có vượt qua được khó khăn, vất vả hiện tại thì Bác mới có thể thực hiện được sứ mệnh cao cả của mình ở tương lai. Toàn thể hơn một triệu đồng bào đang chờ đợi sự dìu dắt của một con người.

Bài thơ bốn dòng, hai mươi bảy chữ, đã thể hiện tinh thần lạc quan, ung dung, tự tại, kiêng cường vượt qua mọi hoàn cảnh sống và vẻ đẹp tâm hồn, nhân cách của Hồ Chí Minh-người chiến sĩ, nghệ sĩ với tình yêu thiên nhiên, yêu con người, yêu cuộc sống. Qua bài thơ, người ta càng cảm nhận được tấm lòng nhân ái, yêu nước thương nòi và hi sinh đến quên mình của Bác.

Bài viết liên quan: So sánh và so sánh hơn nhất | Ngữ pháp tiếng Anh | EF

Mong các bạn xem và nhận xét cho mình qua cskh@wiki.thongkenhadat.com nha!

Thanks!!!